او باید تا آخر عمر با داروهای ویژه حفاظت از کلیه کنار می‌آمد و با پرنوشی عامدانه و دفع سریع مایعات از بدن، به سلامتی خودش کمک می‌کرد. او یک بیمار پیوند کلیه بود...
37 درصد مردم ایران مبتلا به سنگ کلیه هستند و چندی پیش نیز دکتر امامی رضوی در مصاحبه با خبرنگاران آمار بیماران کلیوی را بسیار نگران کننده دانست و گفت: گرچه کنترل و پیشگیری بیماری‌های واگیر در کشور موفق بوده اما افزایش صنایع آلاینده، نبود رژیم غذایی مناسب و جمعیت شهرنشینن سبب افزایش بیماری‌های غیرواگیر در کشور شده است و در صورت بی‌توجهی به عوامل خطر، در پنج سال، تنها در بیماری‌های کلیوی رشد 3 برابری را شاهد خواهیم بود.

گرانی دارو و غیبت بیمه
جلیل فخرایی یک بیمار کلیوی که یک دهه از عوارض این بیماری رنج برده و کلیه‌هایش تغییرات زیادی در زندگی‌اش ایجاد کرده‌اند، به گزارشگر ما می‌گوید: کمبود و گرانی دارو بزرگترین چالش پیش رو برای بیماران کلیوی است. متاسفانه شرکتهای بیمه‌ای در پوشش هزینه‌های درمان در شرایط گرانی دارو همواره غایبند. وی می‌افزاید: کمبود و گرانی دارو، بر رنجهای بیمار کلیوی می‌افزاید. مثلا برای تهیه قرص رنوژن مشکل داریم و متاسفانه بسیاری از بیماران زیر پوشش بیمه تامین اجتماعی از پرداخت نشدن هزینه آن توسط بیمه گلایه دارند. به گفته فخرایی، که در کسوت یک کار‌شناس بیماریهای کلیه سخن می‌گوید، لزوم خرید داروهای خارجی -بنا به تجویز و توصیه پزشکان- برای بیمارانی که دو تا سه مرتبه عمل جراحی شده‌اند از دیگر مشکلات این بیماران است که با توجه به فقر معیشتی و نیز کمبود دارو‌ها، بیشتر بیماران قادر به تهیه آن نیستند. وی اضافه می‌کند: آمپول اپرکس را که پیش از این برای ما رایگان بود اکنون با درصدی فرانشیز تهیه می‌کنیم. شاید برای بعضی بیماران پرداخت ماهی 60هزارتومان پول دارو کم باشد ولی برای کسی که هیچ منبع درآمدی به جز حقوق از کارافتادگی ندارد خیلی هم سنگین است.

مایعات نیاز اولیه بیماران کلیوی
دکتر فرزین اکبری فوق تخصص ارولوژی و استاد دانشگاه در این باره به گزارشگر ما می‌گوید: وقتی افراد، بویژه بیماران کلیوی به نسبت نیاز بدن، مایعات کمتری می‌نوشند، غلظت ادرار زیاد می‌شود و بلورهای اگزالات کلسیم و نمک موجود در ادرار، در دستگاه ادراری تجمع بیشتری می‌یابد و مشکلاتی برای آنان در این سامانه ایجاد می‌شود. وی می‌افزاید: یکی از دلایل مهم ایجاد سنگ‌های ادراری مصرف کمتر مایعات در افراد به ویژه در ماههای گرم سال است که باعث غلظت ادرار شده و کریستالهای موجود در ادرار افزایش پیدا می‌کند و با تشکیل رسوبهای لایه‌ای منجر به ایجاد سنگ می‌شود. عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی یادآور می‌شود: با زیادشدن غلظت مواد در ادرار زمینه تشکیل هسته سنگ در ادرار فراهم شده و وقتی هم که این هسته اولیه ایجاد شد سایر مواد دور هسته رسوب می‌کنند و سنگ احتمالی بزرگ و بزرگتر می‌شود. به گفته این فوق تخصص ارولوژی، شایع‌ترین نوع سنگ کلیه، نوع کلسیمی است که این سنگ‌ها به صورت نمک‌های کلسیم و اگزالات کلسیم و فسفات کلسیم در افراد دیده می‌شود و افرادی که دارای کلیه‌های سنگ‌ساز هستند، آشامیدن آب به میزان حداقل 12 لیوان در روز به آنان توصیه می‌شود.

مشکلات بیماران، هر روز بیشتر از دیروز
دکتر عباس جاجرمی عضو انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی کشور نیز به گزارشگر ما می‌گوید: متاسفانه مشکلات هر روز از روز قبل بیشتر می‌شود و مشکلات دارویی این بیماران در ماههای اخیر، افزایش چشمگیری یافته است. وی که فوق تخصص نفرولوژی است می‌افزاید: همین آبان‌ماه، بنیاد امور بیماری‌های خاص در ‌نامه‌ای به وزیر بهداشت، ضمن ابراز نگرانی از مشکلات پیش آمده در حوزه دارویی بیماران کلیوی و تالاسمی کشور، نسبت به عواقب مشکلات ناشی از عدم رسیدگی فوری به این موضوع در آینده درمان بیماران تالاسمی هشدار داده است. به گفته وی، برخی داروهای بیماران خاص یا پیدا نمی‌شود یا اگر یافت شود قیمت بالایی دارد و اگرچه مجلس هم در این حوزه ورود پیدا کرده اما هنوز کار به جایی نرسیده است.
دکتر جاجرمی با انتقاد از عملکرد بانک‌ها و سیستمهای مالی کشور یادآور می‌شود: اعضای کمیسیون بهداشت مجلس تلاش کردند تا وزارت بهداشت برای تهیه داروهای مورد نیاز بیماران خاص حدود یک میلیارد و 500 میلیون دلار اعتبار جذب کند اما تنها 300 میلیون دلار به وزارت بهداشت داده شد. این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اضافه می‌کند: دولت و وزارت بهداشت بهانه تحریم را می‌کوبند توی سر کار‌شناسان اما برخی معتقدند تمام مشکلات کمبود دارو از تحریم‌ و مشکلات ارزی نیست و عوامل دیگری هم در این موضوع دخیل است.

نمک مساوی است با سنگ!
دکتر جاجرمی با توصیه بهداشتی درباره حفاظت از کلیه‌ها می‌گوید: مصرف بیش از اندازه نمک از عوامل بروز سنگ کلیه در افراد به شمار می‌رود و این نکته در اعضای جامعه هدف ثابت شده است. به گفته وی تنها نکته مهمی که باید مورد توجه قرار گیرد آب سالم و بهداشتی است چون آب هرچه بیشتر مصرف شود از سنگ‌سازی کلیه‌ها بیشتر جلوگیری می‌کند بنابراین لازم است علاوه بر رعایت رژیم غذایی مناسب از نوشیدن آب نیز غفلت نشود. دکتر جاجرمی، با بیان اینکه سنگ کلیه در مرد‌ها بیشتر اتفاق می‌افتد، خاطرنشان می‌کند: بر اساس آمار وزارت بهداشت مردان یک و نیم برابر زنان مبتلا به سنگ کلیه می‌شوند. البته نوع غذای مصرفی بویژه مصرف پروتئین‌های حیوانی و مصرف نوشابه‌های گازدار نیز عامل سنگ‌سازی کلیه است. فوق تخصص نفرولوژی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تاکید می‌کند: کم مصرف کردن آب، بی‌تحرکی یا کم‌تحرکی، اضافه وزن و حتی افزایش چربی خون و دیابت می‌تواند باعث سنگ‌سازی بیشتر کلیه شود اما نوع آب مصرفی و املاح موجود در آن، میزان سنگ‌سازی کلیه را تغییر نمی‌دهد و باید در کنار این دریافت مایعات تحرک، ورزش، رژیم غذایی و دریافت دارو نیز بطور مرتب پیگیری شود.

فقط 8داروی کلیوی در لیست حمایتی
مصطفی قاسمی یکی از مسؤولان انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی نیز به خبرنگاران می‌گوید: متاسفانه از 202 قلم داروی مورد حمایت دولت، تنها 8 مورد مربوط به بیماران پیوندی است و داروهای بیماران دیالیزی در این فهرست لحاظ نشده است و با وجود آنکه داروهایی مانند اریتروپویتین در پروتکل وزارت رفاه قرار دارند اما بیماران باید برای تهیه آنان پول پرداخت کنند. وی می‌افزاید: راه‌اندازی پیوند از جسد حاصل عملکرد این انجمن بود. سالانه تا 2200 پیوند کلیه در ایران انجام می‌شود و در صورت ادامه روند موجود تا سه سال آینده نیاز به پیوند گسترده از فرد زنده نیست و مسائل مربوط به خرید و فروش کلیه برطرف می‌شود. وی با اشاره به دستگاههای دیالیز موجود در کشور گفته است: در حال حاضر 3700 دستگاه دیالیز در کشور فعال است و بیش از 400 بخش دیالیز فعالیت می‌کنند، و با کمبود دستگاه دیالیز مواجه هستیم گرچه چند سال قبل وزارت بهداشت قول داده بود که طی یک سال هزار دستگاه دیالیز وارد کند اما هنوز موفق به انجام این کار نشده است.